İSTANBUL SOKAKLARI

Şemsiye

İnsanın aklına boğaza çıkan dar sokaklar, tarihi çeşmeler, martılar falan geliyor, “İstanbul Sokakları” deyince…  Ama artık sokakta yürümek bile İstanbul’da yaşıyorsak, başlı başına bir dert... Hayır, öyle, sokakta yürümek deyip geçmemek gerek... Çünkü o sokağa birlikte çıkmamış olsak da, diğer yüzlerce insanla birlikte yürümek durumundayız... Gelin görün ki, hepimiz aynı yöne gitmediğimiz gibi, aynı hızla da yürümüyoruz, aynı vitrinlere bakıp, aynı yerlerde durmuyoruz...

Bir başka açıdan düşündüğümüzde, yayaların sokaklarda bir yerden bir yere ulaşmak için geçirdikleri sürece de bir tür trafik demek pek de yanlış olmaz... Fakat gelin görün ki bu söz konusu trafikte özellikle de İstanbul’da hiçbir kural yok. Herkes ulaşmak istediği noktaya, canının istediği biçimde ulaşmaya çalışıyor. Hal böyle olunca da ister istemez bir karışıklık oluşuyor...

Söz konusu olan araç trafiğiyken bu tür karmaşık durumlarda kimin bekleyeceği, kimin yoluna devam edeceği, kimin hızını keseceği belirli kurallara bağlanmış. Bu kurallar İstanbul’da biraz farklı uygulansalar da kâğıt üzerinde varlar. Ama konu yaya trafiği olunca, ne belirli bir kural, ne polis, ne de ışık görebiliyoruz ortalıkta... Peki, hepimize ait mekânlarda, sokaklarda bir yerden bir yere yürüyerek ulaşırken dikkat etmemiz gereken hiçbir kural yok mu?

Diyelim ki yolun solundan yürüyorsunuz. Ama o da ne? Yolun sağında bir dükkânın vitrinine takıldı gözleriniz. Ne yapıyorsunuz o zaman? Hemen yön değiştirip o vitrine doğru son sürat yürümeye başlıyorsunuz. Peki, bu arada arkanızdan gelenler, karşıdan gelenler ne olacak? Çarpışmamak mümkün değil. İşte böylesi durumlarda yol önceliği kime aittir? Vitrini görene mi? Karşıdan gelene mi? Arkadan yürüyene mi? Orada öylece durup müşteri bekleyen şemsiye satıcısına mı?

Hele bir de yağmur yağdı mı kim kime dum duma!

Diğer şehirleri bilmem ama biz son yıllarda İstanbul’da yağmur yağdığında tek kullanımlık, şemsiyelerle idare ediyoruz. Hijyen için tek kullanımlık üretilen; bone, galoş, maske, pipet, enjektör gibi kullan-at bir şey artık şemsiye bizim için. O amaçla üretilmemiş ama ben bu şemsiyeleri iki kere kullanabilene rastlamadım henüz. Milyarlarca Çinli harıl harıl şemsiye üretiyor İstanbullular için. Yağmur başladığında her köşe başında bir şemsiyeci beliriyor önce. Beş liraya rengârenk şemsiyelerden bir tane alıyorsunuz. Ben renksiz şemsiyeleri, bildiğiniz naylon torbanın sopalısından olanları tercih ediyorum. Çünkü öyle evladiyelik bir ürün olmadığı, basit bir naylon parçası olduğu açık… Fazla bir şey beklemiyorsun o yüzden. Kısa bir süre sonra ters dönüp parçalanan bu şemsiyelerden oluşan çöp öbeklerine rastlamak da mümkün, özellikle de İstiklal Caddesinde. Bu şemsiyelerle ilgili önemli bir nokta da fiyatlarının sabit olması; Beş lira… Satıcılarla pazarlık yapmak mı? Güldürmeyin beni. Bu vesileyle belki de gelecek kuşakların atasözü olarak kabul edeceği bir vecize paylaşmak istiyorum sizlerle; “Yağmur başladıktan sonra şemsiyeciyle pazarlık edilmez.”

Edilmeye kalkılsa da sonuç alınmaz.

Neyse, benim bu şemsiye meselesini açmamın asıl nedeni yaya trafiğinde şemsiyelerin büyük bir tehlike arz etmesi. Şemsiyeler dayanıklı olmasa da bir insanın gözünü çıkartabilecek kadar sivri metal parçalara sahip. Günlük güneşlik havalarda bile yaya trafiği bir keşmekeşken yağmurlu havalarda tek kullanımlık şemsiyelerimizle tarafları belirsiz bir meydan muharebesinin neferleri gibiyiz… Ellerimizde şemsiyeler, birbirimize çarpa çarpa gidiyoruz oradan oraya. Sokakta şemsiyeyle yürümekle ilgili herhangi bir yasa olup olmadığını bilemiyorum ama birlikte, mutlu ve uyumlu olabilmek için ihtiyaç duyduğumuz çok önemli bir şey var... Saygı... Sokaklarda, evlerde, her yerde her şeyden önce birbirimize saygı duymaya ihtiyacımız var. Bir de daha sağlam şemsiyelere…

                                                                                                 Kıvanç NALÇA