“MOBY DICK ROMANINDAKİ KAPTAN AHAB’IN İKİNCİ KAPTANLARINDAN STARBUCK’IN MEKÂNI”

“MOBY DICK ROMANINDAKİ KAPTAN AHAB’IN İKİNCİ KAPTANLARINDAN STARBUCK’IN MEKÂNI” 

STARBUCKS 

Kaptan Ahab, Starbuck, Moby Dick

Ben aslında geçen yılın son günlerine kadar tam bir çay tiryakisiydim. Abartmak gibi olmasın, günde yirmi otuz bardak çay içerdim. İnce belli cam bardakta tavşankanı demli çaya bayılırdım. Hala evde kahvaltı ettiğinde ya da akşam televizyon izlerken çay içtiğim oluyor. Ama yılbaşında sigarayı bıraktığımdan beri tam bir kahve tiryakisi oldum. Eskiden son yıllarda açılan yeni moda kahvecilerin önünden geçerken hayret ederdim bu insanlar koca koca karton bardaklardaki kahveleri nasıl içiyorlar diye. Artık ben de içiyorum. Hem de günde beş fincanı buluyor içtiğim kahve. Yanında kektir, çikolatadır derken sigarayı unutuyor insan.

Kahve merakı artınca insanlar yeni yeni şeyler öğreniyor. Kahvenin de türleri var. Granül kahveden zaten pek hazzetmezdim. Ben bir tek Türk Kahvesini bilirdim birkaç yıl öncesine kadar. Tabii ki Türk Kahvesi dediğimiz şey adını bir pişirme ve servis etme tekniğinden alıyor. Yoksa Konya’da yetişmiyor ne yazık ki Türk Kahvesi olarak içtiğimiz kahvenin çekirdekleri… Bizim o çok bizden bulduğumuz kahve de uzak diyarlardan geliyordur muhtemelen.

Ne demişler;

Kahve Yemen'den gelir

Bülbül çemenden gelir

Ak topuk beyaz gerdan

Her gün seyrandan gelir

 Bir de Mırra vardı bildiğimiz son yıllara kadar. Mardin’de birkaç kere bakmıştım tadına ama ne yalan söyleyeyim Yalan Dünya dizisindeki Emir’in dediği gibi “ Sert.” gelmişti bana. Eskiden Mırra içmek isteyen Mardin’e gitmek zorundaydı. Bazı restoranlarda da yapılıyor ama geçenlerde Bakırköy dolmuş duraklarında elinde bir mırra cezvesi ve kulpsuz mırra fincanıyla öyle duran bir adam gördüm. Özellikle durak şoförlerine mırra satıyordu. Yanında bir de küçük pet şişe… Biri mırra içince fincanı şişeden döktüğü suyla çalkalayıp aynı fincanla bir diğer müşterisine mırra ikram ediyordu. “Ama hiç hijyen değil!” diye yüzlerini buruşturanlar mırranın nasıl kahredici bir kimyasal olduğunu bilmiyorlardır. Bir rivayete göre mırranın değdiği yüzeyde barınacak mikrop daha anasından doğmamıştır.

Ben artık kahve tiryakisi oldum dediysem Türk Kahvesi ya da Mırra içmiyorum. Filtre kahveye başladım. Sağ olsun eşim hemen bir kahve makinesi bir de termos aldı bana. Farklı kahvelerden özel harmanlar yapıp içiyorum ben de. Sabah evden çıkarken bir termos dolusu kahvem yanımda oluyor. Radyoya ulaşıp işlerimi yoluna koyana kadar o kahve yetiyor bana. Ardından hemen İstanbul Radyosu’na elli metre mesafedeki Starbucks Harbiye’de alıyorum soluğu…

Bu arada en sevdiğim yazarlardan biri, Herman Melville, en sevdiğim romanlardan biri de Moby Dick’tir… Şimdi kahveden söz ederken, İstanbul Radyosu’ndan çıkıp Harbiye Starbucks’a gelmişken, bu da nereden çıktı, ne alakası var diyenler olacaktır. Çok alakası var. Belki de benim bu kahve dükkânına sempati duymamın ana nedeni bu alakadır. İlk Starbucks mağazası 1971 yılında öğretmen Jerry Baldwin ve Zev Siegel ile yazar Gordon Bowker tarafından açılmış. Bu kahve dükkânına bir isim vermek gerektiğinde yazar ortak hemen bir fikir üretmiş. Herman Melville’in Moby Dick romanındaki Kaptan Ahab’ın birinci kaptanı Starbuck’ı hatırlamış. Kaptan Ahab beyaz balina Moby Dick’in peşinde delice bir serüveni sürdürürken Starbuck hep karadaki hayatın özlemini kurar. İkinci Kaptan Starbuck kahveyi de çok sever.  Starbucks isminin böylelikle açık denizleri ve kahve ticaretinin ilk dönemlerini çağrıştıracağı düşünülmüş. Yani bu dükkânın adı aslında, “Moby Dick Romanındaki Kaptan Ahab’ın İkinci Kaptanlarından Starbuck’ın Mekânı” olabilirmiş. Kısaca Starbucks demişler.

Neyse, ecnebilerin Brewed Coffee dedikleri günün kahvesinden artık o gün bahtıma ne çıkarsa doldurtuyorum termosuma… Guatemala, Colombia, Sumatra, Kenya, Verona…

Daha alengirli bir kahve isterseniz hemen adınızı soruyor görevli arkadaş ve bir kalemle adınızı karton bardağınızın üzerine yazıyor. Bu aslında biraz komik bir durum. Hani üzerinde adınızın yazılı olduğu künyeler ya da kolyeler vardır. Onları getiriyor aklıma. Bu tür takıları kullanmanın farklı nedenleri olabilir ama karşıdaki insana şu mesajları iletiyor;

 “1. Bu takı benim, kimseden ödünç almadım. 2. Adımı merak ediyorsan oku…”

İşte üzerinde adınızın yazılı olduğu kahve bardağıyla bir kafede oturmak da sanki biraz bu takılardan takmaya benziyor. Fakat bu;  kafelerde şöyle diyaloglar da yaşanmasına sebep olabiliyordur belki;

-         Merhaba Zeynep.

-         Aaaa? Nereden bildiniz adımı? Yoksa tanışıyor muyuz?

-         Yok, bardağınızda yazıyor ya oradan okudum.

-         Doğru ya Starbucks’tayız…

-         Ha ha ha…

( Gülüşmeler…)

Doğal olarak başka bir kültüre ait bir yapı ülkemize girdiğinde ilk önce ya tepki görüyor ya da ilgi çekiyor. Sonra aradan belirli bir zaman geçinde karşılıklı değişimler yaşanmaya başlanıyor. Ne o dışarıdan gelen geldiği yerdeki halini koruyabiliyor. Ne de biz eski hayatımıza olduğu gibi devam edebiliyoruz. Karşılıklı bir etkileşim…

Örnek olarak geçen sabah kendimce bir füzyon kahvaltı oluşturdum. Kavram olarak Füzyon, Birleşmek demek… Füzyon mutfak diye bir şey var zaten, bilirsiniz. Kaliforniya ve Avustralya’da İtalyan, Fransız, İngiliz, Çin mutfaklarının karışmasıyla çıkmış ilk olarak bu kavram. Ama benim füzyonum Kaliforniya usulü olmadı pek. Sabah canım Kürt Böreği istedi. Karşıdaki börekçiden iki dilim paketlettirdim. Bol da pudra şekeri serptirdim üstüne. Sonra da Starbucks’a gidip günün kahvesinden istedim. Şansıma o gün Sumatra kahvesi varmış… Sumatra Kahvesiyle Kürt Böreği… Şahane yakışıyorlar birbirlerine… Tavsiye ederim.